Title
Hoe kleurrijk is het Nederlands?
In het Nederlands hebben we elf woorden voor de basiskleuren: rood, blauw, geel, groen, zwart, wit, paars, roze, oranje, bruin en grijs (daarnaast heb je mengkleuren als beige en turquoise). Maar het benoemen van kleuren gebeurt niet in elke taal hetzelfde. Sommige talen hebben slechts drie kleurwoorden, andere hebben er meer dan elf.
Uit recent onderzoek van Britse en Amerikaanse psychologen blijkt nu dat baby’s van vier maanden oud vijf kleuren kunnen onderscheiden: rood, geel, groen, blauw en paars. Het lijkt er dus op dat het kleurenpalet van kleine kinderen wordt bijgesteld op het moment dat ze de kleurwoorden van hun moedertaal krijgen aangereikt. Want die kleurwoorden bepalen in hoge mate onze kleurperceptie.
Niet alle talen hebben zoveel kleuren als het Nederlands. De verschillen lijken cultureel bepaald. Zo hebben talen met weinig kleuren meestal wel licht, donker en rood. Geel, oranje en roze vallen dan allemaal onder ‘rood’. De Inuit Gebarentaal heeft zelfs alleen maar zwart en rood, wit ontbreekt. Dat komt doordat de Inuit meestal omringd zijn door sneeuw en altijd wel iets wits aan kunnen wijzen.
Het onderscheid dat wij maken tussen groen en blauw, kennen ze ook niet in alle talen. Sprekers van het Tarahumara in Mexico hebben bijvoorbeeld maar één woord voor beide kleuren. En in het Russisch bestaan twee verschillende woorden voor lichtblauw en donkerblauw: voor moedertaalsprekers van het Russisch zijn die kleuren net zo verschillend van elkaar als voor ons rood en roze. Uit onderzoek blijkt ook dat Russische moedertaalsprekers makkelijker onderscheid maken tussen licht- en donkerblauw dan moedertaalsprekers van het Engels.
Taal heeft dus invloed op de manier waarop je de wereld waarneemt. En hoe meer talen je spreekt, hoe kleurrijker die wereld wordt!
Bronnen:
https://www.nemokennislink.nl/publicaties/menselijk-brein-onderscheidt-van-nature-vijf-basiskleuren
https://www.nemokennislink.nl/publicaties/gebaren-bij-40-graden-onder-nul
https://www.nemokennislink.nl/publicaties/russisch-blauw
https://www.nemokennislink.nl/publicaties/babyhersens-nemen-kleur-anders-waar
(Mathilde Jansen)